Japonya'da Türk Müzesi ve Atatürk Heykeli

Mevsim soğuğunu taşımasına rağmen güneşli bir havada, bulutsuz masmavi bir gökyüzü altında, solumuza aldığımız Pasifik Okyanusu'nun dalgalarından yansıyan ışıltılar eşliğinde arabamızı güneye doğru sürmeye devam ettik (önceki bölüm: Uraşima'da Gün Doğumu). Kısa tatilimizin son gününü özel bir müze ziyaretine ayırmıştık. Japonya'daki Türk Müzesi'ne. Ancak yol üzerinde kısa süreliğine duracağımız bir yer vardı.

Ben doğanın yarattığı her şeyi seviyorum. Sevmemek elde değil. Doğanın yarattıkları o kadar benzersiz ki, insan bunları isimlendirmek için benzetmeler kullanır. Şeytan Ayağı, Peri Bacaları, Beşparmak Dağları bunlara örnektir. İşte bizim Kuşimoto'daki durağımız olan Haşiguiiva (橋杭岩, Hashiguiiwa) da böyle bir yerdi.

Haşiguiiva'nın Türkçe karşılığına Köprü Kazığı Kayaları diyebiliriz. Kayaların, karadan denize doğru düz bir çizgi halinde uzanması, onların insan eliyle dizildiği izlenimini veriyor. Bu yüzden burada bir köprü yapılmaya çalışıldığı ama tamamlanamadığına dair bir efsane var. Sütun kelimesi yerine kazık kelimesinin kullanılması da efsanenin yaklaşık tarihi hakkında fikir veriyor. Sular çekildiği zaman yerdeki oyuklar içinde kalan su birikintilerinde karidesler gibi küçük deniz canlıları görmek mümkün. Bu yüzden biraz daha açıkta bulunan yüksek kayalara ulaşmak için adımlarınıza dikkat etmeniz gerek. Köprü efsanesi yerine kendi hayal gücünüzü kullanırsanız, kayaların koca bir canavarın dişleri olduğu ve onun ağzı içinde kaldığınız hissine kapılabilirsiniz. Sular yükseldiği zaman bu kayalar birer ada halini alıyor. Bizim ziyaretimiz suların çekilmiş olduğu saatlere denk geldiği için su birikintileri üzerinden atlaya atlaya yüksek kayaların yanlarına kadar gidebildik.

Türk Müzesi'nin bulunduğu Kii Oşima Adası (紀伊大島) Haşiguiiva'nın birkaç kilometre açığında yer alıyor. Bu yüzden bulunduğumuz yerden adayı görebiliyorduk. Kii Oşima ile anakara arasında küçük bir ada daha yer alıyor. Bu adacık üzerinden geçen köprü, Kii Oşima Adası'na karadan ulaşımı sağlıyor.

Haşiguiiva'dan ayrıldıktan dakikalar sonra bu köprünün üzerinde bulduk kendimizi. Artık karşımıza çıkan tüm tabelalar hem Japonca hem Türkçe idi. Adanın dar yolları ağaçlarla çevriliydi. Haşiguiiva'dan bakarken adayı ne kadar yeşil gördüysek, üzerindeyken de o kadar yeşildi. İnsan elinin değmediği yerler doğal, değdiği yerler ise tertemiz ve bakımlıydı. Müzenin kendisi de çevresi de aynı titizlikle korunuyordu.

Yeni evliyken eşimle birlikte geldiğim bu yere yıllar sonra çocuklarımla gelmek harika bir duygu idi. Müzenin içi, onlar henüz doğmadan önce geldiğimde gördüğümden farklıydı. Yenilenmişti. Bir parkur yapılmış ve tarih sırasına göre olayların anlatıldığı yazılar, eşyalarla birlikte bu parkura dizilmişti. Ancak, yenilenmiş olmasına rağmen bu seferki ziyaretimde beni hayal kırıklığına uğratan bir şey vardı. Bunun sebebini söylemeden önce neden Japonya'da bir Türk müzesi var, neden bu adada yer alıyor kısaca özetleyeyim.

1887 yılında Japon İmparatorunun yeğeninin İstanbul'u ziyaret etmesine karşılık olarak Sultan II. Abdülhamid, Ertuğrul Fırkateyni'ni hazırlatır ve Japonya'ya gönderir. Geri dönüşü sırasında tayfuna yakalanan gemi Kii Oşima Adası'nın açıklarındaki kayalara çarpar. Kazada 587 mürettebat şehit olur. Sağ kurtulan 69 kişiye bölgede yaşayan Japonlar yardım eder, yemeklerini ve evlerini paylaşır. Olayı duyan Japon İmparatoru yardım gönderir ve daha sonra İstanbul'a dönmeleri için iki gemi hazırlatır. Bu olay Türk Japon dostluğunun miladı kabul edilir. Müzenin burada bulunma sebebi budur. Müzede gemiye ve mürettebata ait denizden çıkarılan eşyalar sergilenmektedir. Geminin çarptığı kayalar müzeden görünebilmektedir. Müzenin biraz ilerisinde şehitlik bulunmaktadır.

Ertuğrul kazasının yeniden gündeme gelmesi ve daha bilinir hale gelmesi 1985 yılına rastlar. Savaş sırasında Irak'ın İran'a hava saldırısı düzenleyeceği haberini alan yabancılar İran'dan tahliye edilmeye başlanır. Ancak oradaki Japonlar mahsur kalır. Özal'ın talimatıyla THY tehditlere rağmen oradaki Japonları kurtarır ve Türkiye'ye getirir. Özal, Japonların Ertuğrul kazasındaki yardımlarına bir karşılık olduğu şeklinde açıklama yapar.

Birkaç sene önce bu iki olayı anlatan Ertuğrul 1890 adlı bir film çekildi. Müzenin bir bölümünde bu filmin fragmanı ve nasıl çekildiği yayınlanıyordu. Kapıda DVDsi satılıyordu. İşte bu seferki ziyaretimde beni hayal kırıklığına uğratan şey bu idi. Siyasi argümanlarla ve hayal ürünü sahnelerle dolu olan bu filmin reklamını ve satışını yapmak, müzeyi müze yapan değerlerden bir şeyler eksiltmişti.

Önceki gelişime göre çok daha güzel olan şeyler de vardı. Müzenin sadece kendisi değil, etrafı da yenilenmişti. Çevresindeki park düzenlenmişti. Bir kısmına Mayısta açmayı bekleyen laleler ekiliydi. Okyanusun eşsiz manzarası karşısına oturma yerleri konmuştu. En güzel olan da buraya Atatürk heykelinin getirilmiş olmasıydı.

Atatürk heykeli daha önce Niigata'daki (新潟市) Türk Köyü'nde bulunuyordu. Heykel, 1996'da kurulan bu köye Japonya'daki Türk Büyükelçiliği'nin girişimleri sonucunda hediye edilir. Bir eğlence ve kültür parkı niteliğinde olan bu köy, 2004'te meydana gelen depremde büyük zarar görür ve ekonomik krizin de etkisiyle kapatılır. 2006'da köy arazisi özel bir şirkete satılır. Şirketin sahibi heykeli kendi binasına taşıtır. Çeşitli girişimlerin ardından Tokyo'ya getirilip onarılır ve kısa süreliğine Tokyo'da sergilenir. Daha sonra Kuşimoto Belediyesine teslim edilen heykel 2010 yılında şimdiki yerini alır. Bence Japonya'da olması gereken en isabetli yere getirilmiştir.

Atının üzerine kurulmuş, sağ eliyle ileriyi işaret eden Atatürk heykelinin kaidesinde, Japonca tercümesiyle birlikte, O'nun "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözleri ve imzası bulunuyor. Önündeki tablette yine Japonca tercümesi ile verilen açıklama ise şöyle: "Birinci Dünya Savaşı sonunda bölünüp işgal edilen vatanını kurtarmak için halkına önderlik eden Mustafa Kemal Atatürk, ulusuna bu savaşta büyük bir zafer kazandıran Türk ulusunun kahramanıdır. Atatürk, ilk Cumhurbaşkanı olarak uyguladığı kapsamlı devrimlerle ülkesinin çağdaşlaşmasını sağlayan Cumhuriyet'in kurucusu olarak bugün de Türk ulusunun derin sevgi ve saygıyla bağlı olduğu büyük önderidir". Son derece sade ve isabetli olan bu açıklamanın hiçbir güncel siyasi kaygı taşımaksızın yazılı olmasını da ayrıca önemli buluyorum.

Yeniden arabamıza binip yola koyulduğumuzda artık eve dönüş yolculuğumuz başlamıştı. 2 ve 3 Ocak'ta yaptığımız bu kısa geziyi, güncel iş yoğunluğumdan peyderpey zaman ayırıp yazıya dökmek, resimlerini seçmek, düzenlemek ve nihayet son bölümünü yayınlamak ancak bugüne nasip oldu. Artık Mart ayındayız ve bu ay Japonya'nın kiraz çiçekleriyle pembeye büründüğü günleri getirecek. Bu da bizim için yeni gezilere çıkacağımız anlamına geliyor. Belki yine kısa geziler olacak ve belki yayınlaması zaman alacak ama güzel olan her şeyi sizlerle paylaşmaya devam edeceğim. Sağlıcakla kalın.
_________________________________________________________________________________
Önceki bölümler:
1. Naçi Şelalesi
2. Uraşima'da Gün Doğumu
Japonya'dan ve Mutlu Sayar'dan daha fazla fotoğraf için instagram adresi:                         https://www.instagram.com/mtlsyr/

Uraşima'da Gün Doğumu

Naçi Şelalesi ve çevresindeki tapınaklara yaptığımız yorucu tırmanış ve inişten sonra arabamıza tekrar binip yola koyulduk (önceki bölüm: Naçi Şelalesi). Geceyi geçireceğimiz Uraşima Oteli'nin [1] otoparkına park ettik etmesine ama otele ulaşmamız için yarım saat kadar daha yolculuk yapmamız gerekiyordu. Üstelik bunun için karadan ve denizden olmak üzere iki de taşıt değiştirmemiz gerekiyordu. Park ettiğimiz yerde diğer müşterilerle beraber otelin servis otobüsüyle Katsuura Limanı'na geçtik. Limanda bizi otelin teknesi bekliyordu. Birkaç dakikalık kısa bir deniz yolculuğundan sonra otelin giriş kapısının hemen önündeki iskelede indik. Artık geriye sadece anahtarımızı alıp odamıza yerleşmek ve kaplıca havuzlarının keyfini çıkarmak kalmıştı.

Kelime olarak Uraşima (浦島), Koy Adası anlamına geliyor. Bu isimden dolayı otelin adada olduğunu ve bu yüzden tekneyle ulaşıldığını düşünebilirsiniz. Ancak otelin bulunduğu yer küçük bir yarımada. Yarımadanın üzeri tamamen ormanlık yeşil alan. İnşa etmek için de olsa, ulaşmak için de olsa ağaçların hiçbiri kesilip doğal alan tıraşlanmadığından otele karadan ulaşım bulunmuyor. Ulaşımın denizden olmasının sebebi bu. Yarımadanın doğu tarafı Pasifik Okyanusu ile birleşiyor. Batı tarafı ise Katsuura Limanı'nı içine alan koya bakıyor. Uraşima adının en azından ilk kısmı böylece anlamını bulmuş oluyor. Şunu da hemen belirtelim ki, otelin koy anlamına gelen ilk kanjisi ura ile zafer koyu anlamına gelen Katsuura'nın (勝浦) son kanjisi aynı. Bu sebeple otelin adının, coğrafî nedenlerden kaynaklandığını değil de sadece bulunduğu ilden geldiğini söylemek yanlış olmaz.

Yarımada, deniz seviyesinden oldukça dik yükseldiğinden, oteli oluşturan binalar ve bölümler farklı yüksekliklerde bulunuyor. Giriş yaptığımız ve kaldığımız odanın bulunduğu bina, yarımadanın koya bakan batı kıyısında, deniz seviyesinde yer alırken, okyanusa bakan doğu kısmındaki bina ise yarımadanın tepesinde kalıyor. Bu binadaki odalar daha lüks ve haliyle bizimkinden birkaç kat daha pahalı. Sadece bu odaların müşterilerine özel bir kaplıca havuzu bile var. Parası neyse öderiz derseniz siz de bu kaplıca havuzunun kükürtlü ve sıcak sularının içindeyken okyanusun, dağların, gün batımının, gün doğumunun, şehrin, doğanın eşsiz manzaralarını tepeden seyrederek rahatlayabilirsiniz. Ancak tüm bunları bizim gibi ayrı ayrı da yapabilirsiniz. Herkese açık olan diğer kaplıcalardaki su aynı su ve saydığım tüm manzaraları izleyebileceğiniz tepede bulunmak için illa kaplıcasına girmeniz gerekmiyor.

Kaplıca suyu kükürtlü olduğundan kokusu biraz rahatsız edici. Çürük yumurtayı andıran bir kokusu var. Ama vücudunuza verdiği his çok rahatlatıcı. Yumuşak ve dinlendirici. Sabah uyandığınızda, gece uykunuz kaçtığında, yemekten önce, kahvaltıdan sonra, yani canınız ne zaman isterse kaplıcalardan herhangi birine girebilirsiniz. Tamamı 24 saat açık. Ayrıca tüm müşteriler gibi konaklama süresi boyunca otel içerisinde yukata (bornoza benzeyen ince Japon giysisi) ile dolaşacağınız için her seferinde üzerinizi değiştirmeniz gerekmiyor. Birçok yerde yukatanızı kuru ve temiziyle değiştirebileceğiniz büfeler bulunuyor.

Otelin faklı yerlere konumlandırılmış beş kaplıca havuzu var. Her birinin manzarası farklı. Bazıları mağara içinde yer alıyor. Mağaranın ağzından hemen birkaç metre önünüzdeki kayalara vuran dalgaların sesini dinlerken, okyanusun eşsiz görüntüsünü izleyerek havuzun keyfini çıkarmanız mümkün. Kaplıcalara ve otelin diğer tüm bölümlerine tünellerden geçerek ulaşılıyor. Yani doğa yine tahrip edilmemiş, bir ağaç bile kesilmemiş, onun yerine kayalar kazılarak tüneller açılmış.

Her gün resepsiyonda bulunan yazı tahtasında ertesi gün güneşin doğacağı saat güncelleniyor. Okyanusu tepeden gören konumuyla güneşin dünya üzerinde yükseldiği ilk anları izlemek mümkün. Eşim ve çocuklar uyumaya devam ederken, üzerime kat kat giysiler geçirip ben de bu eşsiz olayı izleyebilmek için tepeye çıktım. Gelen tek kişi ben değildim ama ilk kişi bendim. Çok daha erken kalkıp geldiğim için yeni yılın ikinci gecesinin son yıldızlarından, üçüncü gününün ilk ışıklarına kadar ki tüm süreci büyük bir zevkle seyrettim.

Artık yavaş yavaş yola koyulma vakti yaklaşıyordu. Güzel bir kahvaltıdan sonra otelden ayrıldık. Önce tekne ile Katsuura Limanı'na, sonra otobüsle otoparka geçip arabamıza kurulduk. Seyahat planımızda biraz daha güneye inmek vardı. Kuşimoto'daki Türk Müzesi'ni ziyaret etmek üzere hareket etiik.

Devamı: Japonya'da Türk Müzesi Ve Atatürk Heykeli
_________________________________________________________________________________
[1] Otelin web sitesi: Hotel Urashima
[2] Kaplıcalarda resim çekmek yasak olduğundan fotoğraf otelin web sitesinden alınmıştır (img_boukido)

Naçi Şelalesi 那智の滝

Yeni yılın ilk haftası Japonya genelinde tatil haftasıydı. Çocukların okulu ile benim ve eşimin iş yerlerimizin tatil olması, yılın yorgunluğunu atabilmek için iyi bir fırsattı. Bu tatile kısa bir gezi sıkıştırmamak elbette olmazdı. Biz de yılın ikinci ve üçüncü günününde biraz güneye inmeye karar verdik.

2 Ocak sabahı arabamıza atlayıp saat sekizde yola çıktık. Doğu sahili boyunca ilerleyip Wakayama Bölgesi'ne (和歌山県) geçtik. Geceyi geçirdiğimiz Uraşima Oteli'ne varmadan önce okyanusa uzanan sahillerin görkemli manzaraları önünde biraz soluklanmak için birkaç kez durduk. Ancak otele gitmeden önceki esas durağımız Naçi Şelalesi (那智の滝) idi. Yazılı ve çizili tarihi yüzyıllar öncesine dayanan bu şelale ile tapınakların bulunduğu çevresindeki alan UNESCO dünya mirası listesinde bulunuyor.

Burayı yıllar önce ilk kez yaz ayında ziyaret etmiştim. Dağdan düşen su miktarı o günküne göre bu sefer daha azdı. Ama tatil günleri olması ve yeni yıla giren Japonların dua etmek için uğraması sebebiyle bu kez çok daha kalabalıktı. Onlarca dakika sırada bekleyerek kaptığımız otopark yerinden olmamak için tepenin üst kısımlarında bulunan tapınak bölgesine yürüyerek çıkmaya karar verdik. Zaten yorucu olan çıkış sırasında bir de kucak isteyen çocuklarımızı ara sıra taşıyarak ilerlemek yorgunluğumuzu daha da artırdı. Eşim ve çocuklar daha fazla dayanamayınca tapınakların alt kısmında kalan pagodanın bulunduğu parkta dinlenerek beklemeye karar verdiler. Ben ise gelmişken tekrar görme ve birkaç resim çekme fırsatını kaçırmamak için en üst kısımdaki tapınaklara kadar çıktım.

Bölge hem kalabalıktı, hem de bazı yerler tadilattaydı. Tapınakların içinden çok etrafındaki doğa ve manzarayla ilgilendiğim için bu durumdan ben şikayetçi değildim. Eşimi ve çocukları bekletmemek için acele etmek istiyordum ama manzara o kadar güzeldi ki biraz oyalanmaya karar verdim. Doğanın yeşiliyle birleşen denizin mavisine bakarken, bir ara kollarımı iki yana açıp, şöyle bir gerinerek derin bir oh çektim. Ciğerlerimi dolduran temiz havayla tam sarhoş olmaya başlamıştım ki, iki çocukla tek başına başa çıkmaya çalışan eşimden gelen telefon sesiyle kendime geldim. Alelacele yanlarına gidip birkaç dakika soluklandıktan sonra geldiğimiz yoldan inmeye başladık. O gün için artık geceyi geçireceğimiz ve iyice dinleneceğimiz kaplıca oteli Uraşima'dan başka gidecek yer kalmamıştı.

Devamı: 
Uraşima'da Gün Doğumu

2019

Yeni yıla girdik. Japonya'da bir hafta tatil olması sebebiyle yılın ilk günlerini dinlenerek geçiriyorum. Araya bir de iki günlük gezi sıkıştırdım, ki bunun yazısını daha sonra yayınlayacağım. Yani yeni yıla güzel girdik. Ancak nedense 2019 yılı için hiç iyi şeyler düşünemiyorum. Gerek dünyadaki politik gelişmeler, insan eliyle bozulan doğanın sayıca ve şiddetçe artarak afetlerle tepki göstermesi, kitlelerin vurdumduymazlığı gibi nedenler buna engel oluyor.

Herkes gibi ben de güzellik yarışmacıları gibi barış filan dilerdim ama en iyisi içimden geçenleri söylemek. 2019'un hiç de hayırlı bir yıl olacağını sanmıyorum. Büyük felaketlerin yaşanacağı ve daha büyüklerinin başlangıcı olacağını hissediyorum. Ölümden ve zulümden başka bir şey aklımda canlandıramıyorum. Yurtta sulh cihanda sulh diyen, dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük adamının en büyük adımını atmasının yüzüncü yıl dönümü olması dışında hiçbir güzellikle bütünleştiremiyorum. Haydi hayırlı seneler!